Een helikopter veilig aan de grond zetten is al geen sinecure. Helicopters als luchtvracht zonder schade naar een ander land vervoeren is nog moeilijker. SMJ Sondermaschinenbau in Kirchdorf (ten noorden van Minden) heeft zijn speciale luchttransportbeveiligingen van uitgerust met geïntegreerde dempingselementen van ACE Stoßdämfper uit Langenfeld (bij Leverkusen).
Wanneer hoogwaardige uitrusting voor reddingsoperaties naar crisisregio’s moet worden vervoerd, is er maar weinig ruimte voor bescherming. Dat is het geval bij een transportvliegtuig waarvoor SMJ Sondermaschinenbau een bevestigingssysteem ontwikkelde. De te transporteren objecten zijn helikopters die met gedemonteerde rotorbladen in het ruim van een vrachtvliegtuig moeten worden vervoerd. En de afmetingen van het ruim zijn gering: het ruim is maar iets groter dan de helikopter.
Transport van helicopters
Om het vliegtuig en de helikopter te beschermen, werd in nauwe samenwerking met de opdrachtgever een landingsbeveiligingssysteem geproduceerd. Daarbij zijn vooral speciale systemen belangrijk die de last over de helikopter verdelen. Er werden uitgebreide berekeningen gemaakt om te kunnen waarborgen dat de belastingen via structuurpunten aan de centrale rotorkop en op de vloer van de cabine zou worden verdeeld.
Behalve veilige bevestiging moest ook overbelasting worden tegengegaan. Bij turbulentie, snelle koersveranderingen en het manoeuvreren bij start en landing komen grote krachten vrij. De krachten die tijdens de vlucht inwerken op de helikoper meer dan vier keer het eigen gewicht kunnen bedragen. En dat is zonder de rotorbladen al meer dan 3 ton.
Omdat helikopters relatief licht zijn en de constructie fragiel, is het niet voldoende om alleen kettingen en spanbanden te gebruiken. Om schade te voorkomen, is perfecte bescherming nodig. Daarom werkte SMJ Sondermaschinenbau nauw samen met ACE Stoßdämpfer.
Demper op maat
Voor het bepalen van het juiste type structuurdemper was een exacte berekening noodzakelijk. Daartoe werd de noodzakelijke energieabsorptie bepaald. Er werd rekening gehouden met het gegeven dat het landingsgestel tot op zekere hoogte meeveert om in het geval van een harde landing de klap op te kunnen vangen.
Dat is niet voldoende om beschadigingen aan helicopters bij een harde landing of tijdens het transport te voorkomen. Hoe groter de last, hoe groter de vervorming. Wanneer bijvoorbeeld een last van 10.000 N verticaal op de helikopter inwerkt, vervormt het landingsgestel met 30 mm. Uitgaande van deze waarden moesten de twee geselecteerde Tubus veiligheidsdempers van ACE beschikken over een specifieke kracht-remkarakteristiek.
De dempers moesten een bepaalde vorm hebben omdat ze in de constructie van het complete dempingssysteem van SMJ moesten passen. ACE maakte klantspecifieke modellen, gebaseerd op genoemde uitgangspunten. Omdat de veiligheidsdempers vóór levering als bewijs voor deze karakteristiek getest moesten worden, werd bij de ontwikkeling in tests met verschillende belastingen gewerkt. De speciaal aangepaste veiligheidsdempers zorgen ervoor dat er nog eens 124 kN extra energie geabsorbeerd kan worden. Ze voorkomen daarmee dat een helikopter bij bijvoorbeeld een harde landing beschadigd raakt.
Duaal concept
De speciaal aangepaste Tubus-dempers uit de TC-S serie zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor gebruik in kraaninstallaties. Ze voldoen aan de internationale industriestandaards van de Occupational Safety and Health Administration (OSHA) en de Crane Manufacturers Association of America (CMAA).
De TC-S modellen worden gekenmerkt door een duaal concept van twee dempende structuurlichamen die in een enkel machineonderdeel met elkaar zijn verbonden, waardoor de vereiste veerconstante voor kraaninstallaties wordt bereikt.
ACE heeft voor de hierboven beschreven toepassing de diameter aangepast en elke op maat gemaakte demper uitgerust met een extra lange slaglengte van 146 mm. De eerste luchttransporten verliepen naar volle tevredenheid van alle betrokkenen.