Door de uitbraak van het coronavirus ligt momenteel ongeveer een vijfde van de Nederlandse economie grotendeels stil. Hoe langer de coronaproblematiek duurt, hoe groter het deel van de economie dat wordt getroffen, meldt ING in haar sectorupdate. In ING’s basisscenario waarin het virus snel onder controle komt duurt het zeker tot eind 2020 voordat de meeste grote sectoren qua omzet weer in de buurt zijn van hun ‘normale niveau’. In een alternatief scenario waarin het virus in de herfst terugkomt duurt het zeker tot eind 2021 voordat de meeste grote sectoren, ook de industrie, qua omzet weer enigszins op niveau zijn.
In deze snel veranderende wereld met een nieuw virus en snel opvolgende beleidsmaatregelen in binnen- en buitenland is de onzekerheid rondom economische ramingen uitzonderlijk groot. Het ING Economisch Bureau heeft daarom twee scenario’s geanalyseerd met de economische ontwikkelingen op hoofdlijnen voor de Nederlandse sectoren voor de komende anderhalf jaar, in plaats van één gedetailleerde raming.
ING Basisscenario
In het basis scenario beperken de lockdowns het aantal infecties. Een combinatie van gezondheids-, sociale en economische overwegingen doet veel westerse landen besluiten vanaf eind april de lockdown te verminderen. Social distancing houdt wel aan en iedereen die thuis kan werken, blijft voorlopig ook nog thuis werken. In Nederland heropenen scholen half mei en blijven restaurants en cafés gesloten tot 1 juni en gaan dan langzaam open onder strikte regels. De terugkeer naar ‘normaal’ is daardoor geleidelijk.
Krimp BBP met circa 6 tot 8% in 2020
Vooral in het tweede kwartaal vallen de investeringen en consumptie van huishoudens hard terug en neemt ook de internationale handel af in het basisscenario. Dat wordt ten dele gecompenseerd door extra bestedingen van de overheid. In het derde kwartaal is er weer meer economische activiteit, maar dat herstel is verre van volledig omdat deel van het corona-beleid nog van kracht is en mensen zich nog steeds voorzichtiger gedragen dan voorheen. Voor heel 2020 ligt het bbp naar schatting gemiddeld zo’n 6 tot 8% lager dan in 2019, maar binnen zo’n twee jaar kan de economie weer terug zijn op het niveau van voor corona.
Financiële positie verslechtert
Ondanks dit snelle herstel wordt de financiële positie van bedrijven en huishoudens wel slechter. In het basisscenario veronderstellen de ING dat de duur van het virus en de contactbeperkingen dermate kort zijn en de ondersteunende overheidsmaatregelen dermate effectief dat het gros van de bedrijven en huishoudens de crisis financieel solide en gematigd optimistisch verlaat. Wel zullen een aantal economische effecten nog na-ijlen, zoals oplopende werkloosheid en zwakkere loonontwikkeling.
Scenario met tweede uitbraak in de winter
Het tweede scenario dat de ING bekijkt voor de Nederlandse economie is een variant op het basisscenario. Het virus steekt in de herfst van dit jaar echter weer de kop op ondanks bredere inzet op testcapaciteit en contactonderzoek. Hierdoor keren sommige coronamaatregelen weer terug. Er is nu echter meer ervaring, waardoor er meer maatwerk is en een groter deel van de economie kan blijven draaien dan in het tweede kwartaal.
Door het langdurige karakter van dit scenario neemt de onzekerheid toe. Bedrijven stellen investeringen langer uit of zelfs af en consumenten doen dit met grotere aankopen. De (machine)industrie en de bouwsector ondervinden daardoor een langdurige omzetterugval en het herstel is in de meeste sectoren trager.