Om de toegankelijkheid van SIL en PL binnen de machinebouw te vergroten heeft NEN, in samenwerking met de normcommissies NC 341 018 Machineveiligheid en NEC 44 Elektrische uitrusting van machines, besloten om beide normen in het Nederlands uit te brengen. Een team van NEN-medewerkers en commissieleden werkt nauw samen om de bewoordingen en omschrijvingen in beide normen zo goed mogelijk op elkaar aan te laten sluiten.
Op 1 januari 2012 kwam er een einde aan de Europese harmonisatie van NEN-EN 954-1. Dit betekende ook een einde aan de methode om, via een klasseindeling van de gevaren, een machinebesturing met de juiste veiligheidsvoorzieningen te ontwerpen, en daarmee te voldoen aan de essentiële eisen van de machinerichtlijn.
Machineontwerpers moeten nu gebruik maken van methoden op basis van functionele veiligheid en statistische faalkansberekeningen. Deze methoden zijn complexer maar bieden meer mogelijkheden, zoals het gebruik van ‘intelligente’ veiligheidscomponenten.
Gerelateerde normen
Voor het ontwerpen van de veiligheidsvoorzieningen kunnen constructeurs sinds 1 januari 2012 de geharmoniseerde normen NEN-EN-IEC 62061 of NEN-EN-ISO 13849-1 toepassen.
NEN-EN-IEC 62061 Safety of machinery – Functional safety of safety-related electrical, electronic and programmable electronic control systems beschrijft een methode die bekend staat onder de naam Safety Integrity Level (SIL). Deze methode wordt al langer gebruikt voor de veiligheidssystemen en regelapparatuur binnen de procesindustrie.
NEN-EN-ISO 13849-1 Safety of machinery – Safety-related parts of control systems, ook bekend onder de naam Performance Level (PL), biedt een andere methode voor functionele veiligheid, gebaseerd op statistische faalkansberekeningen. Deze benadering is ook toepasbaar in technische domeinen als pneumatiek en hydrauliek.
Aandachtspunten
Bij het vertalen van beide normen bleek dat verschillende bepalingen in Engelstalige normen niet altijd door ‘native English speakers’ zijn geschreven. Ook zijn begrippen in het Engels soms in het Nederlands voor meerdere uitleg vatbaar zijn. Dat levert bij het vertalen problemen op.
Ook brengt het aantal aandachtspunten bij toekomstige aanpassingen en/of het mogelijk samengaan van de beide normen in IEC en ISO verband aan het licht. Er wordt binnen een ‘Joint Working Group’ aan gewerkt om IEC 62061 en ISO 13849-1 samen te brengen tot één gezamenlijke ISO/IEC-norm.
Het resultaat laat echter nog een jaar of vijf op zich wachten. Tot die tijd kan in Nederland gebruik worden gemaakt van de huidige vertalingen van NEN-EN-IEC 62061 of NEN-EN-ISO 13849-1. NEN verwacht beide vertalingen dit najaar te publiceren. (foto: EAO)