Ed Sheeran, Rammstein, Rolling Stones, Simply Red, Bon Jovi, Genesis, ABBA,… Het lijstje klinkt ongetwijfeld als de line-up van een topmuziekfestival, maar dat is het niet. Deze bands hebben wel een andere, eerder onverwachte link: de bewegingen van de schermen, lichten en showelementen tijdens hun optredens worden verzorgd door WIcreations. Deze wereldspeler uit België kunnen we als een ware innovator bestempelen in de entertainmentsector. De drive-technologie van Nidec Control Techniques vormt de basis voor hun succes.
Wie zoals ondergetekende zijn wilde tienerjaren in de gouden nineties beleefde, mag absoluut niet klagen wat entertainment betreft. Het was een gouden periode voor de muziek, er was quasi elk weekend wel ergens in het land een festival of optreden met boeiende binnen- en buitenlandse bands. Op dat moment liet men vooral de muziek spreken, er werd nog weinig gebruik gemaakt van extra showaspecten. Bands als Metallica staken wel eens wat vuurwerk af, en soms bengelde er al eens een gitarist boven het publiek, maar daar stopte het.
Publiek entertainen met geautomatiseerde bewegingen
Vandaag zijn de mogelijkheden op dat vlak enorm gediversifieerd. Hans Willems, CEO van WIcreations, kon die evolutie vanaf de eerste rij aanschouwen: “Een muziekoptreden bestond vroeger meestal uit 2 ‘kippenvelmomenten’: eentje bij het begin van het optreden en de apotheose op het einde. Daartussen viel er vaak weinig te beleven. In de loop der jaren kwamen er wel wat lichtsturing en videobeelden bij, maar die technieken zijn ondertussen zo goed als doorontwikkeld. Vandaag beschikken we over nieuwe mogelijkheden om het publiek voortdurend te entertainen, in de vorm van geautomatiseerde bewegingen. Denk bijvoorbeeld aan liersystemen en lineaire bewegingen om podiumattributen te verplaatsen en aan het bewegen en roteren van schermen en verlichting. Een optreden kan zo een echte belevenisrit worden, telkens van hoogtepunt naar hoogtepunt.”
Unieke beleving
Topbands en hun management beseffen dat hun publiek ook verwachtingen heeft op dat vlak en huren specialisten in om hun optreden nauwgezet uit te tekenen. “Deze ontwerpers komen bij ons om het technische aspect van hun ideeën uit te werken,” legt Willems uit. “Elke band wil natuurlijk een show met exclusieve elementen, iets waarbij het publiek verbluft uitroept: ‘dat heb ik nog nooit eerder gezien!’. Wij vertalen die creatieve wensen naar de technische realiteit. Op zich maken we daarbij gebruik van bekende technologie: elektromotoren, frequentieregelaars, lineaire geleidingen en noem maar op. De koppeling met het creatieve aspect maakt evenwel dat het altijd om unieke systemen gaat. We zijn met andere woorden een ingenieursbedrijf dat quasi voortdurend prototypes maakt. En dat brengt enkele heel specifieke uitdagingen met zich mee.”
Ed Sheeran, Rammstein en veiligheid
Willems geeft graag het voorbeeld van de Mathematics Tour van Ed Sheeran, waarmee de artiest momenteel op tournee is. “Daar wordt onder meer een halovormig scherm met diameter van 23 meter via 12 takels volledig gesynchroniseerd omhooggetrokken. Dat gevaarte weegt in totaal 42 ton. Ik hoef u niet te vertellen dat het ontwerp van dit soort systemen absoluut geen nattevingerwerk is, want de veiligheid moet uiteraard gegarandeerd zijn. Dit gaat bovendien om een wereldtournee, met telkens andere veiligheidsnormen afhankelijk van de locatie. En daar komt nog bovenop dat deze constructies telkens zeer snel opgebouwd en afgebroken moeten kunnen worden, soms zelfs binnen de 24 uur.”
De speciale benadering van veiligheid kende bij WIcreations een enorme boost dankzij de Covid-19 pandemie. Willems: “Op dat moment waren we net de indoortournee van Genesis -de band van Phil Collins- aan het voorbereiden. Voor deze tour verzorgden we onder meer het vloersysteem, de vlekkeloze beweging van 23 bewegende podiumobjecten en de moedergrid. Dat laatste is als het ware de structuur waarin alle motoren geplaatst worden, zo kan je podia zeer snel opbouwen en afbreken.”
WImotion platform
“Tijdens de pandemie hebben we het WImotion platform gecreëerd, waarbij we sommige systeembewegingen in onderbrachten. Dat heeft een rechtstreekse link met veiligheid: de systemen in dit platform zijn gehomologeerd en beantwoorden aan de geldende veiligheidsnormen zoals de nieuwe IEC 17206 (Entertainment Industry Functional Safety). Het is als het ware een logische stap richting standaardisering in de entertainmentsector, waarbij we een voortrekkersrol willen spelen.”
Volgens Willems kan de deugdelijkheid van hun benadering niet beter geïllustreerd worden dan via de samenwerking met Rammstein. “Wie deze show bezocht krijgt een spektakel voorgeschoteld met beeld, geluid, special effects, vuurwerk en noem maar op. Centraal op het podium staat een toren van bijna 30 meter, waarover een 5 m breed en 9 m hoog HD-videoscherm over 27 meter omhoog en omlaag beweegt. Het scherm positioneert zich via verticale geleidingen, die een windbelasting van 15 m/s aankunnen. Als klap op de vuurpijl -bij deze band kan dat ook letterlijk opgevat worden- creëerden we een liftplatform dat de 6 bandleden 26 m boven het hoofdpodium tilt. In totaal worden 10 WIhoist takels ingezet om het videoscherm en het bandplatform te verplaatsen. Beide kunnen bewegen met snelheden tot 0,4 meter per seconde. En net bij dit soort berekeningen komt onze expertise goed van pas. Je moet met zoveel factoren rekening houden om een veilige en functionele installatie te creëren: inertie, aanloopsnelheid, gewicht, etc. Onze ingenieurs zijn top daarin.”
Betrouwbaarheid is de sleutel
De besturingen van de WIcreations-systemen worden verzorgd door de regelaars van Control Techniques. “Dat is al zo sinds het ontstaan van dit bedrijf in 2005,” aldus Willems. “Bij het zoeken naar een kwalitatieve leverancier stootte ik op hun toestellen en we raakten snel overtuigd van de voordelen. Hun gamma is breed en past prima bij onze noden, bovendien staan ze ook sterk in de entertainmentsector. Ze weten met andere woorden exact wat wij nodig hebben. Toen een paar jaar geleden de veiligheidsniveaus geleidelijk opgetrokken werden, voelden we dat ze daar goed op inspeelden. Zaken als safe stop, safe speed, safe motion, zijn niet enkel in de industrie van toepassing, ook in onze veiligheidsnormen komen die steeds vaker aan bod. De IEC 17206 staat bijvoorbeeld bol van de SIL3 vereisten. Het gaat soms zo ver dat de norm al dingen oplegt die technisch nog niet haalbaar zijn. Dan is een meedenkende leverancier broodnodig.”
/// Control Techniques viert 50 jaar innovatie
In 1973 werd het bedrijf KTK, het latere Control Techniques, opgericht in Wales. KTK staat voor de namen van de drie oprichters: Ken Briggs, Trevor Wheatley en Kevin Curran. In 1985 breide het bedrijf uit en herpositioneerde zich als Control Techniques. Het bedrijf had een snelle en winstgevende groei doorgemaakt en moest uitbreiden om de vraag naar het product te kunnen bijhouden. Net als de groei in Newtown groeide ook het wereldwijde netwerk. Inmiddels heeft Control Techniques niet alleen hoofdkantoren, productie en R&D-faciliteiten in Newtown, maar zijn er wereldwijd ook 23 Drive Centres (locaties) en is er een partnernetwerk in 70 landen om in de behoeften van de klant te voorzien. In 1989 opende Control Techniques in Nederland het eerste drive centre buiten het Verenigd Koninkrijk. Control Techniques B.V. opende haar deuren met als doel een verlengstuk te zijn van de fabriek in Wales. Lokaal aanwezig konden zij adviseren en assisteren bij elektrische aandrijfvraagstukken. Een eigen voorraad frequentieregelaars en gelijkstroomregelaars, service, reparatie en een eigen paneelbouw hoorden toen ook al tot de totale serviceverlening. Anno 2023 blijft Control Techniques, sinds 2017 onderdeel van Nidec, een innovator die nog vele generaties lang innovatieve, baanbrekende frequentieregelaars wil produceren.
Motorcontrolemodel
Voor Control Techniques -in de Benelux door Nidec vertegenwoordigd – zorgt de samenwerking met WIcreations voor enkele bijzondere uitdagingen. Sales director Brend De Buyser vertelt: “In deze sector worden toestellen tot op hun limieten ingezet, in compleet andere toepassingen dan in de andere industrietakken. Control Techniques bestaat al langer -het bedrijf blaast dit jaar 50 kaarsjes uit- bekend om zijn producten die net dat extraatje in huis hebben. Zo staan onze controllers bekend om de nauwkeurige positionering en de zeer fijne aansturing van de motor. Voor applicaties zoals die van WIcreations, waar de motor vaak geleidelijk en nauwgezet moet bewegen, is het motorcontrolemodel van onze sturingen uitermate geschikt.”
Een tweede belangrijk punt zijn de MCi motion control modules. “Deze modules worden direct op de frequentieregelaar ingezet, wat de mogelijkheid opent om PLC-functionaliteit toe te voegen aan de regelaar. Die decentrale opbouw zorgt ervoor dat je alle software direct in de besturing kan schrijven. Dat levert enorm snelle responstijden op, die op hun beurt zorgen voor de snelle en vlekkeloze aansturing van de motor.”
Grenzen van de mogelijkheden
De Buyser noemt nog een stuk techniek waar WIcreations mee werkt. “Een tweede component die je hier vaak terugvindt is de Digitax HD, een zeer compacte en krachtige servodrive met onboard Ethernet. Die kan zowel servomotoren als aynchrone motoren in closed of open loop aansturen.”
“Vergis u niet, wat WIcreations doet is top,” aldus De Buyser. “Als we een technische vraag van hen krijgen, weten we al op voorhand dat het een zeer specifieke en uitdagende vraag zal worden. WIcreations zoekt altijd de grenzen van de mogelijkheden van een frequentieregelaar op. We koppelen de informatie die we van hen krijgen ook altijd terug naar onze productontwikkelaars. Onze technische ondersteuning is ook stevig uitgebouwd, bij ons vind je minstens evenveel technische als commerciële profielen. We zoeken als één technisch team naar oplossingen voor de klant.”
145 drives voor de filmsector
De vele indrukwekkende referenties uit de muziek- en showwereld kwamen ondertussen ook de filmsector ter ore. Zo kreeg het bedrijf van een Australische filmstudio de vraag om een systeem te ontwikkelen om filmscenes op te nemen.
Willems: “Dat gebeurt meestal met de bekende ‘green screens’, waarbij de achtergrond er achteraf op gemonteerd wordt. Voor de acteurs is dat niet zo evident, want ze acteren als het ware in het ijle. In het systeem dat wij leverden wordt er niet gewerkt met green screens, maar met beweegbare LED schermen. Op die schermen kunnen zeer realistische achtergronden geprojecteerd worden, de acteurs staan echt midden in de actie. Om een haarfijn beeld te filmen, moeten de camera’s altijd piekfijn afgestemd zijn op de beweging van de schermen. Synchronisatie en een nauwkeurige regeling van alle motoren waren hier dus zeer belangrijk. In totaal zijn er in deze installatie liefst 145 drives geplaatst. Eén van onze grootste zorgen was de levertermijn, want onze vraag richting Control Techniques kwam te midden de wereldwijde tekorten van chips en andere componenten.”
De Buyser vult hem aan: “Op dat moment was de standaard levertermijn 22 weken, maar WIcreations had ze absoluut binnen de 12 weken nodig. Omdat we beseften dat dit voor het bedrijf een zeer belangrijk project was, hebben we samen met onze productie alles uit de kast gehaald. We slaagden er in om netjes op tijd te leveren. Iedereen tevreden!”
Auteur: Sammy Soetaert