De veiligheidsregels voor industriële installaties en machines worden toegankelijker. De wereldwijde PL- en SIL-normen hierover die begin dit jaar naast elkaar van kracht werden zullen uiteindelijk één worden. Maar wel pas in 2018. Dat hebben de wereldwijde normalisatie-organisaties IEC en ISO besloten.
De grootste verandering die de nieuwe Europese Machinerichtlijn enkele jaren geleden met zich meebracht was de komst van de wereldwijde PL- en SIL-normen van ISO en IEC. Dat zijn de NEN-EN-ISO 13849-1 met zijn Performance Level (PL) en de NEN-EN-IEC 62061 met zijn Safety Integrity Level (SIL). Beide normen mogen sindsdien worden toegepast, maar ze verschillen onderling wel degelijk:
– NEN-EN-ISO 13849-1 (PL) komt voort uit de internationale inperking van mechanische, pneumatische en hydraulische arbeidsrisico’s. Daar zijn ook de elektrotechnische risico’s bijgekomen.
– NEN-EN-IEC 62061 (SIL) was al elektro- en besturingstechnisch gericht, maar heeft hier nog niet de pneumatische en hydraulische risico’s bijgenomen. Wel zijn er de SIL-niveaus 0-1-2-3 voor mechanische risico’s, naast de niveaus 0 t/m 4 voor de petrochemische en 0 t/m 6 voor de nucleaire industrie.
Samensmelting
Beide normen zijn dus nog nodig, beide zijn daarom onder de Europese Machine- en Arbeidsmiddelen-richtlijnen geharmoniseerd, en beide mogen naast elkaar worden toegepast. Maar dat is ingewikkeld en kan verwarring oproepen. ISO en IEC hebben daarom besloten hun krachten op dit terrein te bundelen.
Tot 2016 zullen hun technische commissies op het gebied van industriële veiligheid invulling geven aan een nieuwe norm. Uiterlijk in 2018 wordt deze van kracht. ‘De nieuwe norm, die met het cijfer 8 zal beginnen, krijgt het beste uit twee werelden en zal een vereenvoudigde aanpak van de industriële veiligheid bieden’, zo is de verwachting van het Nederlandse normcommissielid Vladimir Dragosavic van de firma Euchner.
Nederland
De genoemde Europese richtlijnen zijn in ons land van toepassing via de arbo- en warenwetgeving. Elke machine die binnen de Europese Unie op de markt wordt gebracht of in gebruik wordt genomen, en ook elke vaste industriële installatie, moet voldoen aan de eisen in de richtlijnen.
Onder deze richtlijnen is een groot aantal Europese normen geharmoniseerd als methoden om aan de gestelde eisen te voldoen. Het is dus voor zowel de engineer, de industriële ‘system integrator’ en de installateur als voor hun opdrachtgevers van belang om deze normen toe te passen.
Belangen
Ook bij NEN in Nederland zijn er aparte normcommissies voor elektro- en besturingstechnische veiligheid enerzijds, en hydraulische, mechanische en pneumatische veiligheid anderzijds. Zij werken echter al een heel aantal jaren samen en zijn er dus klaar voor om de belangen van ons land via de Europese normcommissies te behartigen bij de ontwikkeling van de nieuwe wereldwijde en integrale norm.
Intussen
In afwachting van het integratieproces van de PL- en SIL-normen heeft NEN besloten om de NEN-EN-ISO 13849-1 en deel 2 over de validatie en verificatie van de risico- en veiligheidsniveaus in het Nederlands te vertalen. Dit om in ieder geval de toegankelijkheid tot de ingewikkelde materie te verbeteren en de toepasbaarheid van deze norm te vergroten.