Wie aan energie besparen met aandrijftechniek denkt, denkt aan energiezuinige motoren met slimme regelingen. Besparingen door mechanische optimalisatie worden meestal niet gezocht. Zonde, vinden Wim Tamminga en Roland Heijckers van Eriks. Er is hier voor machinebouwers aanzienlijk meer te halen dan zij waarschijnlijk vermoeden. Door aangescherpte besparingswetgeving worden eindgebruikers namelijk indirect gedwongen aankopen te baseren op Total Cost of Ownership in plaats van op kostprijs. Is een energiebesparende maatregel binnen vijf jaar terug te verdienen? Dan is deze zelfs verplicht. Een slimme machinebouwer sorteert hier op voor en biedt zijn klant niet de laagste aanschafprijs, maar het grootste besparingspotentieel.
Waar de besparingswet voorheen alleen gold voor de grote energieslurpers, geldt deze nu ook voor veel kleinere bedrijven
Holistisch oplossen
Adviseren
Dat objectiviteit een voorwaarde is voor ‘aandrijfholisme in optima forma’ klink erg aannemelijk. De constatering getuigt er echter vooral van dat je Eriks grote plaatjes prima kunt toevertrouwen. Niet verwonderlijk dus dat dit in toenemende mate ook gebeurt en Eriks niet alleen om een aandrijfoplossing gevraagd wordt, maar primair als adviseur aan tafel zit. Heijckers “Met de inwerkingtreding van de energiebesparingswet hebben veel TD’s er een nieuwe uitdaging bij. Niet alleen moet hun machinepark 24/7 zo effectief mogelijk storingsvrij en liefst zonder afkeur of omstelverliezen produceren, te allentijde de veiligheid van de operator waarborgen, maar bovendien ongeplande onderhoudstops koste wat kost voorkomen. Ze moeten nu ook aan de slag met het steeds energiezuiniger maken van hun processen, machines en installaties. Dat is best ingewikkeld. Hun productieprocessen kennen ze als geen ander. Ook weten ze welke machineparameters van invloed zijn op kwaliteit en productievolume. Maar hoe die zich verhouden tot het totale energieverbruik en hoe je dit terugdringt? Waarschijnlijk door aanpassingen onder de motorkap. Is er winst te behalen door besturingssoftware aan te passen? Kan je besparen door een betere afstelling en onderlinge afstemming van de energievoerende delen? Is er voor sommige van die delen een energetisch gunstiger alternatief verkrijgbaar? En niet onbelangrijk: hoe zorg ik dat aanpassingen niet ten koste gaan van de kwaliteit en de capaciteit?
Bij V-riemen wordt niet altijd de juiste spanning gehanteerd en/of zijn er teveel toegepast.
Mechanisch besparen
Voor Eriks zijn deze vragen niets nieuws. Ook nietvoor Wim Tamminga, die binnen Eriks als ApplicationEngineer de expert is op het gebied van (energie-zuinige) motoren en frequentieregelaars. ”Mensenkloppen al jaren bij ons aan voor optimale aandrijf-oplossingen. En al jaren nemen wij daar energie als factor in mee. Het minimaliseren van het opgenomen vermogen in een aandrijfsysteem heeft namelijk ook andere belangrijke voordelen. Minder energie betekent bijvoorbeeld een compactere en lichtere constructie, lagere belastingen en daardoor minder slijtage en dus minder onderhoud. Stuk voor stuk eigenschappen die bij een hoogwaardige aandrijving passen. Naast kwalitatieve overwegingen zijn er echter ook genoeg financiële redenen om aandrijfsystemen energiezuinig te maken. Natuurlijk vergt dit iets meer engineeringin spanningen en soms wat duurdere onderdelen. Maar die kosten staan niet in verhouding tot de kosten die je gedurende de levensduur van de aandrijving zou maken als je het niet zou doen. De cumulatief hogere energiekosten en de noodzaak tot meer en frequenter onderhoud en daardoor meer stilstand drijven de Total Cost of Ownership dusdanig op, dat wel of geen energie besparen eigenlijk helemaal geen thema zou moeten zijn.
Als tweede veelvoorkomend voorbeeld noemt Tamminga de V-riem. “Bij V-riemen wordt niet altijd de juiste spanning gehanteerd en/of zijn er teveel toegepast. Dit vraagt extra energie, waardoor eente zware motor is toegepast wat weer doorwerkt in de hele aandrijflijn, ook voor wat betreft onderhoud. Bovendien kan er tegenwoordig heel veel meer met tandriemen dan vroeger. Er zijn slimmere profielen die voor een betere overbrenging met minder slijtage zorgen. Ze zijn onderhoudsvrij en hoeven niet nagespannen te worden. Ook qua materialen is er meer mogelijk. In explosieveilige uitvoeringen moest je vroeger bijvoorbeeld overstappen naar een kettingoverbrenging met smering om de opbouw van elektrische lading te voorkomen. Maar tegenwoordig kan hier door het toepassen van statisch geleidende weefsels ook de energetisch voordeligere tandriem worden toegepast.”
Hoe eerder aan tafel hoe beter
Vergelijkbare overwegingen, die je het liefst in een zo vroeg stadium maakt, zijn er ook bij de keuze voor kegel- en wormwieloverbrengingen. Maar ook bij hele andere takken van sport die je bijvoorbeeld meer in de procesindustrie tegenkomt. Als typerend voorbeeld noemt Tamminga de koelerbanken die je bij raffinaderijen veel tegenkomt. “Bij koelerbanken is er behoorlijk wat besparingspotentieel. Maar een uitdaging daar is dan bijvoorbeeld dat de constructie waaraan de ventilatoren en aandrijvingen zijn opgehangen niet sterk genoeg is voor het veel energiezuinigere alternatief. Dergelijke tegenvallers kan je voorkomen door experts als Eriks al in een vroeg stadium aan tafel uit te nodigen. Hoe eerder we namelijk bij de OEM mogen aanschuiven, des te beter kunnen we hem of haar met onze kennis van dienst zijn en des te beter is de oplossing die uiteindelijk voor de eindgebruiker gerealiseerd wordt.”
Wellicht ook interessant:
Eriks organiseert Experience Day in Ede
AT Special Mechanische Aandrijftechniek