Afgelopen december heeft de Europese Commissie besloten dat in 2020 moet 20% van het energieverbruik in de Europese Unie moet worden verkregen met regeneratieve energie. Windenergie heeft hier een bij de grootste potentie en daarom is in Duitsland hiervoor een nieuw instituut opgericht. Het Fraunhofer-Institut für Windenergie und Energiesystemtechnik (IWES) biedt onderzoek en ontwikkeling aan voor het hele kennisgebied van de windenergie, van materiaalontwikkeling tot netintegratie. (foto: Siemens)
Uitbreiding van de toepassing van windenergie zal vooral op zee geschieden. Veel installatiebouwers hebben daarom hun productie in de buurt van de kust gebracht. Daarom is Bremerhaven de standplaats van IWES. In de loop van 2009 zal het Institut voor Solarenergieversorgungssysteme (ISET) van de Universiteit van Kassel hierin worden geïntegreerd.
In de toekomst zullen experts van verschillende disciplines samenwerken onder het dak van het nieuwe instituut. De ingenieurs uit Bremerhaven leveren hun ervaring met de beproeving en simulatie van materialen en componenten, de onderzoekers uit Kassel werken aan elektrotechnische vraagstukken. Een van hun taken is de integratie van stroomlevering uit windenergie aan het netwerk. Beide groepen vullen elkaar daarmee goed aan. Gezamenlijk kunnen ze een competentiecentrum vormen dat alle diensten, van ontwikkeling en componentenbouw tot aan bedrijfssturing en een betrouwbaar netwerk, aanbiedt.
Zoals alle Fraunhofer Instituten zal ook het nieuwe instituut nauw samenwerken met hogescholen en universiteiten. Behalve aan de Universiteit van Kassel zullen ook aan de universiteiten in Hannover en Oldenburg projectgroepen ontstaan. Ook de Universiteit van Bremen werkt samen met het IWES.
Om rotorbladen te kunnen onderzoeken, heeft het CWMT een hal ingericht van 85 m lang en 25 m hoog. Het is de grootste beproevingsinstallatie ter wereld (foto: Fraunhofer-IWES).
Uitdagingen
Het toenemende vraag naar energie levert de grootste uitdagingen van de toekomst. Er worden concepten gevraagd voor veilige en economische levering van milieu- en klimaatvriendelijke energie. Het wordt voor het nieuwe instituut een uitdaging om windmolens te ontwikkelen in de vermogensklasse boven 5 MW voor het zware offshorewerk en om te werken aan een robuust elektriciteitsnetwerk. Wat men vandaag met onderzoek bereikt, kan snel worden gebruikt en draagt ertoe bij om de positie van het Duitse bedrijfsleven uit te bouwen.
Windenergie is al een economische factor. Wereldwijd bedroeg de omzet in 2007 € 15,4 miljard. Duitse fabrikanten en toeleveranciers hebben daarin een aandeel van 37 %. Voor 2020 wordt geschat dat Duitse ondernemingen een omzet zullen hebben van € 24 tot € 30 miljard. Als men aanneemt dat tweederde voor rekening van windenergie komt, levert dat een omzet van € 16 tot € 20 miljard.
Windkracht levert de komende jaren het leeuwenaandeel aan hernieuwbare energie. In combinatie met andere vormen, nieuwe opslagtechnologieën en intelligente energie managementsystemen moet het volgens onderzoekers kunnen lukken om over veertig jaar het grootste deel van de stroombehoefte op ecologische manier op te wekken. Dat lukt alleen als de maatschappij vanaf nu massaal met de uitbreiding van windenergie in combinatie met zonnen-, bio- en zee-energie aan de slag gaat.
Financiering
Vanwege het grote belang van windenergie maken zowel de centrale overheid als de diverse Bundesländer zich sterk voor de opbouw van IWES. De bondsregering en de deelstaat Bremen hebben het Fraunhofer-Center für Windenergie und Meerestechnik (CWMT, de voorloper van IWES) gesubsidieerd met 12,8 miljoen euro voor onder andere verbouwingen. Ook werd de oprichting van het competentiecentrum voor rotorbladen, als onderdeel van CMWT, gefinancierd met 12,6 miljoen euro. Verder stelde het ministerie IWES voor de jaren 2009 tot 2013 projectmiddelen ter waarde van € 25 miljoen in het vooruitzicht.
De senaat van Bremen ondersteunt verdere uitbreiding van IWES Bremerhaven tot 2014 met € 10 miljoen. De deelstaat Nedersaksen ondersteunt niet alleen de Fraunhofer projectgroepen maar ook de deelnemende universiteiten in Hannover en Oldenburg met diverse miljoenen. De bondsstaat Hessen ondersteunt de overgang van ISET Kassel in IWES met € 10,5 miljoen en zal op termijn ook meedragen aan de kosten van nieuwbouw in Kassel.