Fabrieksrobots assembleren, spuiten, lassen en doen allerhande klussen die voor ons als mens gevaarlijk (kunnen) zijn. Ze zijn nauwkeurig en snel, maar de toekomstige (sociale) robot mantelzorger moet vriendelijk en veilig zijn. Een tegenstelling is geboren. We gaan hierover in gesprek met dr.ir. Theo de Vries, onder meer directeur van Imotec.
De veiligheid van robotsystemen staat continu ter discussie. Daarbij gaat het niet alleen om robots voor de defensie-industrie, de productie-industrie of voor de zorg, maar ook om de nieuwe generatie robots die ons leven ‘binnenwandelt’. Maar willen we wel dat een robot ons als mantelzorger gaat helpen, dat we de (robot) auto kunnen vertrouwen om relaxed op de achterbank een dutje te doen of dat de robot wordt ingezet als bewaker?
Categorieën robots
Imotec houdt zich bezig met het ontwerpen van apparaten en machines. Het bedrijf heeft derhalve altijd te maken met veiligheidsaspecten en is daarmee mede verantwoordelijk voor het (voor de mens) veilig ontwerpen van dergelijke middelen. “Standaard machines moeten voldoen aan de Machinerichtlijn. Deze richtlijn geeft ook duidelijk weer wie waarvoor moet zorgen om tot een veilig systeem te komen”, aldus De Vries.
Een robot is een bijzondere machine met als onderscheid dat een industriële robot moet voldoen aan de Machinerichtlijn. Voor deze categorie is duidelijk hoe het zit. “Deze robots worden veilig gemaakt door tijdens bedrijf te voorkomen dat onveilige situaties kunnen ontstaan. Een bijkomend punt is dat dergelijke robots in principe geen (direct) contact met de mens hebben. De pick-and-place robots vormen een subcategorie waarbij wel, maar dan beheerst contact kan ontstaan. Feitelijk zijn de spelregels op het gebied van veiligheid voor industriële robots wel bekend, hoe daar mee moet worden omgegaan en hoe problemen zijn op te lossen.”
Een andere categorie is de robot die op nieuwe manieren wordt ingezet. Ten eerste gebeurt de inzet binnen een omgeving waar menselijk contact mogelijk is, zoals binnen een zorgomgeving.
Mondiale wetgeving robotica
Aan wet- en regelgeving wordt hard gewerkt, maar dat is een langdurig proces. Het vaststellen van nieuwe regelgeving betekent ook: het vaststellen of deze regelgeving wel geschikt is voor dergelijke nieuwe situaties. De Vries ziet het als een spannende uitdaging, omdat de regelgeving normaliter achterloopt op de praktijk.
Robots zijn er al
Dat robots onze maatschappij binnendringen, daar is iedereen wel van overtuigd. Binnen de industriële omgevingen zijn ze gemeengoed geworden. Hierbij luidt vaak de vraag of het dan wel of niet om een robot gaat of dat het een intelligentere machine is. De definitie van wat een robot is, houdt velen bezig. Is een autonoom rijdende auto een robot of gewoon een intelligente auto? Bovendien worden robots ook steeds intelligenter: steeds meer taken kunnen ze autonoom aan, ze nemen beslissingen zonder tussenkomst van de mens als ‘bediener’.
Gemis aan mankracht
“In Nederland zijn veel kleinere partijen met veiligheid bezig. Het zijn geen grote ondernemingen of industrieën die er mee bezig zijn. Kleine partijen missen vaak de mankracht om bijvoorbeeld in de wereldwijde gremia mee te kunnen doen”, constateert De Vries.
Het complete artikel vindt u in het mei-nummer van Aandrijftechniek