Een robot ontwikkelen met een verfijnde tasttechnologie, als een rat die zijn voelharen gebruikt. Dat is het doel van het nieuwe EU-project ‘Biotact’. In de toekomst zou deze technologie een reddingsrobot of mijnenzoekmachine mogelijk kunnen maken, die ook in het donker door onbegaanbaar terrein kan navigeren en objecten aftasten.
‘Zien’ levert informatie over verafgelegen objecten terwijl ’tasten’ bruikbaar is voor informatie over nabijgelegen objecten. Vooral nachtdieren vertrouwen veel sterker op dit fysieke zintuig dan op hun ogen. Ratten of spitsmuizen bewegen hun tastharen snel en gecontroleerd voor- en achteruit en tasten daarmee de omgeving af. Ze herkennen voorwerpen aan de vorm en oppervlakte en achtervolgen hun buit. Desondanks werd bij de ontwikkeling van intelligente machines tot nu toe weinig aandacht geschonken aan de tastzin.
De linker foto toont een echte wimperspitsmuis (Suncus etruscus), de rechter een Tsjechisch ontwerp van een Roborat uit 2005.
Wetenschappers zullen zich in het kader van het Biotact-project vooral met de wimperspitsmuis (foto) bezighouden. Deze spitsmuis is met zijn lengte van 24-30 mm en zijn massa van 2,5-2,5 g het kleinste bekende zoogdier. Het dier jaagt op buit van bijna zijn eigen lichaamsgrootte en moet daarom zeer snel en nauwkeurig aanvallen. Het vertrouwt daarbij op zijn tastzin.De sensormotorische kwaliteiten van de wimperspitsmuis zijn verbazingwekkend. Door moderne microscooptechnieken verwachten de onderzoekers nieuwe kennis over hun hersenfunctie te verwerven en die te kunnen toepassen in bijvoorbeeld de machinebouw.
Biotact-project
In het Biotact-project van € 7,3 miljoen werken negen werkgroepen uit zeven landen samen:
- University of Sheffield (Verenigd Kninkrijk)
- Weizmann Institute (Israël)
- EPFL (Zwitserland)
- International School of Advanced Studies, Trieste (Italë)
- Bristol Robotics Lab (Verenigd Koninkrijk)
- Bernstein Zentrum für Computational Neuroscience (Duitsland)
- Ben Gurion University (Israël)
- Brain Vision Systems (Frankrijk)
- Northwestern University Chicago (Verenigde Staten)
Het project wordt gecoördineerd door professor Tony Prescott van de University of Sheffield. Doel van het project is de wetenschappelijke kennis over de tastzin van dieren over te brengen op kunstmatige systemen. Op basis van de tastzin van verschillende diersoorten zal het onderzoeksteam van Prescott twee robots construeren, die voorzien zijn van een gelijksoortig fysiek tastsysteem. Daarbij zit een robot met tastharen, die bewegende objecten kan opzoeken, identificeren en volgen.
Wetenschappers van van het Bernstein Zentrum für Computational Neuroscience (BCCN) en de Humbold-Universität in Berlijn richten zich op het begrip van de actieve tastzin en het gebruik van een soort tasthaar sensoren in intelligente machines. Als de wetenschappers leren van de natuur en technologieën ontwikkelen die dit fysieke zintuig gebruiken, zullen ze de mogelijkheden van toekomstige machines sterk kunnen verbeteren.