In bouwmachines, vliegtui-gen of industriële installaties kan smeerolie of hydrau-lische olie te lang in gebruik zijn, waardoor transmissies en andere componenten worden beschadigd. Maar olie verversen voor grote smeerolie- en hydraulische systemen is complex en duur. Ingenieurs van de Universität des Saarlandes en het nieuwe Zentrum für Mechatronik und Automatisierungstechnik (Zema) ontwikkelden een techniek om tijdens bedrijf de veroudering van olie te meten. Aldus kan worden vastgesteld wat het beste tijdstip is om de olie te verversen.
Smeerolie en hydraulische vloeistoffen worden voorzien van vele toevoe-gingen (additives) om een zo lang mogelijke levensduur te realiseren. Echter, als de olie begint te verouderen, kan de kwaliteit snel afnemen. In veel toepassingen wordt de olie ruimschoots op tijd vervangen omdat gebruikers bang zijn voor schade aan de machines of installaties.
Infrarood
Een team aan de Universität des Saarlandes heeft met partners uit de aca-demische wereld en de industrie een meetcel ontwikkeld die direct in een hydraulisch systeem kan worden geïnstalleerd. De hier doorheen stromende olie wordt belicht met een infrarood lichtbron, gebaseerd op siliciumtechno-logie. Een infrarood detector meet vervolgens hoever het licht doordringt in de olie. Hoe ouder de olie is, des te sterker de verandering in de ontvangst van de lichtstralen. Op deze manier kan nauwkeurig worden bepaald wan-neer het verversen van de olie niet langer kan wachten. Ook kan hierdoor worden gedetecteerd of water in het systeem is doorgedrongen.
De meetcel kan op dit moment worden belast met een druk van 100 bar. Hij moet in de toekomst ook bestand zijn voor hogere belastingen. De methode kan voor detectie van andere vloeistoffen worden toegepast, bijvoorbeeld alcohol of glycol. Tot nu toe was alleen in het laboratorium mogelijk met behulp van optische middelen vast te stellen wanneer een vloeistof ver-oudert. De onderzoekers willen in de toekomst slijtage tijdens bedrijf direct vaststellen.
Dit biedt met name grote voordelen aan boord van vliegtuigen, maar ook voor de auto-industrie zou het interessant zijn als de meetcel in grote aantallen zou kunnen worden geproduceerd. Gezien de hoeveelheid olie in grote hydraulische systemen bespaart een langere intervaltijd tussen het verversen van olie niet alleen veel geld. Het betekent ook dat minder olie wordt verbruikt en dat bedrijven zuiniger omgaan met olie, wat ook het milieu ten goede komt.
De methode is ontwikkeld in samenwerking met het nieuwe Centrum voor Mechatronica en automatisering (Zema) in Saarbrücken, de Academie van Wetenschappen en industriële partners.