De chemische industrie zal zijn grondstofvoorziening in de toekomst verbreden en daarmee vooral de afhankelijkheid van aardolie reduceren. Dat is de kern van het ‘white paper’ “Rohstoffbasis im Wandel” van de Duitse chemieorganisaties GDCh, Dechema, DGMK en VCI 1).
De door een team van auteurs opgestelde studie geeft antwoorden op de vragen, hoe de chemische industrie en andere branches in de toekomst hun grondstofvoorziening kunnen verzorgen. Bij de fossiele grond-stoffen wordt daarbij olie als de belangrijkste koolstofleverancier op de middellange termijn aangevuld door andere grondstoffen, vooral door aardgas, kolen en biomassa.
Alternatieven voor minerale en metalen grondstoffen, bijvoorbeeld voor de halfgeleider- en batterijenindustrie en de productie van kunstmest, zijn eerder beperkt. Hier moeten ook betere processen voor de winning en verbetering van de recycling bijdragen aan de grondstofvoorziening.
Ook rol voor politiek
De auteurs zien een taak voor de politiek om te zorgen dat de grondstof-voorziening gaat lukken, zoals door subsidiëring van betreffende onder-zoeken en het scheppen van de noodzakelijke randvoorwaarden. “Als grondstofarm industrieland is Duitsland er in het bijzonder op aangewezen dat de gang van zaken rond de basisgrondstoffen en de daaraan gekoppelde kansen actief worden benut om zo de concurrentiepositie te versterken”, aldus het onderzoek (hetzelfde geldt natuurlijk ook voor Nederland, red.). Meer basisonderzoek naar grondstofgebruik, naar de omzetting van de onderzoeksresultaten in nieuwe producten en een betere benutting van de voorraden is belangrijk.
Ook het thema ‘duurzame grondstoffen’ wordt uitvoerig behandeld. In de chemische industrie is dit traject al lang ingezet en dit zorgt bij de grond-stofvoorziening momenteel voor een aandeel van ongeveer 10 %. Het hangt van verschillende factoren af of dit nog verder kan verbeteren, bijvoorbeeld door gebruik van nieuwe verwerkingstechnologieën. In ieder geval moeten deze grondstoffen in voldoende hoeveelheid en kwaliteit voor concurrerende prijzen ter beschikking staan. Bovendien moeten de problemen van con-currentie met de voedings- en voerindustrie worden opgelost. Zwaartepunt van onderzoek is hier de geïntegreerde verwerking van ‘non-food’ biomassa (hout, stro) tot energie, biogas, brandstof en chemicaliën.
CO2
De auteurs rekenen ook de werkelijke benutting van het ‘klimaatgas’ CO2 (kooldioxide) tot het toekomstig onderzoeksveld voor chemici. Een succes op dit gebied zou de chemie een nieuwe grondstofbron kunnen opleveren. Maar deze benutting van CO2 zou weinig invloed mogen hebben op de klimaatverandering, omdat de bij de productie benodigde hoeveelheid vergeleken met de wereldwijde uitstoot gering zal blijven.
1) respectievelijk Gesellschaft Deutscher Chemiker e.V. (GDCh), Gesellschaft für Chemische Technik und Biotechnologie e. V. (Dechema), Deutsche Wissenschaftliche Gesellschaft für Erdöl, Erdgas und Kohle e.V. (DGMK) en Verband der Chemischen Industrie e.V. (VCI).